Z cyklu nasi lokalni bohaterowie przybliżamy postać
MICHAŁA MATRASA
nauczyciela szkoły w Tuczępach, oficera WP bestialsko zamordowanego w Katyniu
Michał Matras urodził się 8 grudnia 1910 roku w Wojciechowie, gdzie ukończył szkołę powszechną. Świadectwo dojrzałości otrzymał po skończeniu Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Lublinie. Następnie otrzymał skierowanie do pracy w wiejskiej szkole w Tuczępach.
Po miesiącu powołano go do Szkoły Podchorążych Rezerwy w Biedrusku koło Poznania, w której przebywał od 6 X 1930 r. do 27 VI 1931r. Po kilku okresowych przeszkoleniach otrzymał stopień podporucznika i przydział do 23 Pułku Piechoty we Włodzimierzu Wołyńskim.
Będąc nauczycielem w Tuczępach kontynuował studia polonistyczne w Lublinie.
W Tuczępach nie ograniczał się się jedynie do uczenia dzieci. Pragnął przybliżyć do tej małej spokojnej wsi postęp cywilizacyjnego świata. Chciał wyrwać ją z wiekowego odrętwienia i prymitywnej egzystencji. Dużo więc czasu i energii poświęcał organizowaniu ruchu społecznego. Wspierał budowę domu ludowego, który miał pełnić funkcje kulturalno-oświatowe. Rozwijał czytelnictwo prasy i książki, szerzył oświatę również wśród dorosłych mieszkańców Tuczęp i okolicznych wsi.
Inicjował kursy nowoczesnego gospodarowania. Natomiast dzieci uczył wrażliwości na piękno natury, wpajał dobre obyczaje i patriotyczne powinności. Chłopi darzyli go szczególnym poważaniem i szacunkiem. W 1935 r. ożenił się z Zofią Jaroszyńską z którą miał jednego syna Leszka. Oboje żyli problemami szkoły i lokalnego środowiska.
We wrześniu 1939 r. Michał Matras nie mógł już uczestniczyć w kolejnym otwarciu roku szkolnego w Tuczępach. Kilka dni wcześniej doręczono mu zawiadomienie o obowiązku zameldowania się w jednostce we Włodzimierzu Wołyńskim. Wybuchła II wojna światowa - hitlerowcy zaatakowali Polskę. Jednostka w której służył Matras otrzymała zadanie zorganizowania zapory na Bugu na odcinku od Dubienki po Sokal wobec zbliżającego się znad Sanu korpusu pancernego gen. Kleista.
17 września 1939 r. rano nadeszła wiadomość o wkroczeniu wojsk radzieckich na tereny ówczesnej Rzeczypospolitej Polskiej. Demobilizacja nastąpiła 18 września - wydano rozkazy aby zwolnić z szeregów wszystkich żołnierzy zamieszkałych na wschód od Bugu. Pozostali mieli przebijać się na Węgry. Ponieważ zgrupowanie wołyńskie obejmowało około 75 procent rezerwistów pochodzenia ukraińskiego, ze wszystkich zorganizowanych sił pozostały tylko trzy bataliony, które pod Horodłem przeszły na zachodni brzeg Bugu. W jednym z tych batalionów był ppor. Michał Matras.
Dostali rozkaz powrotu do Włodzimierza. We Włodzimierzu oddziały zostały otoczone przez czerwonoarmistów i wzięte do niewoli. Oficerów polskich wywieziono do obozu przejściowego, a następnie do Kozielska, skąd zmobilizowany nauczyciel przesłał do żony i rodziców trzy listy pełne troski o ich przyszłość oraz wiary w swój szczęśliwy powrót do domu.
13 kwietnia 1943 r. Niemcy ujawnili, że w lasach pod Katyniem koło Smoleńska, znajdują się masowe groby polskich oficerów. Wśród ekshumowanych zwłok zidentyfikowano ciało ppor. Michała Matrasa. Znaleziono przy nim dokumenty wojskowe oraz medalik.
Michał Matras – nauczyciel, szanowany obywatel Tuczęp został bestialsko zamordowany przez Armię Czerwoną. Pamięć o mądrym i dobrym nauczycielu do dziś jest żywa wśród mieszkańców Tuczęp.
Opracowano na podstawie wspomnień syna - Leszka Matrasa
Przygotowała: M. Szajuk
Galeria zdjęć
